Zwakke schakels in controle op invoer van illegale vis

Illegaal gevangen vis kan ondanks regelgeving nog steeds de Europese markt op komen. Dat komt door zwakke plekken in de invoercontroles. Bovendien verschillen de controle procedures per lidstaat. Dit blijkt uit een analyse van vier samenwerkende milieuorganisaties. Good Fish Foundation werkt met deze organisaties samen aan het bestrijden van illegale visserij.

zwakke schakels

Controle aan de grens

Onder de Europese illegale visserij verordening (IUU) zijn lidstaten verplicht om binnenkomende visproducten aan de grens te controleren. Een ander onderdeel van de verordening is een gele- en rode kaartensysteem. Niet- Europese landen die niet meewerken aan het tegengaan van illegale visserij krijgen op deze manier een waarschuwing. Uit de analyse van de milieuorganisaties blijkt, dat een aantal grote Europese invoerlanden tekortschieten in het uitvoeren van de controles. Deze zijn op sommige plekken niet strikt genoeg en vinden niet vaak genoeg plaats. Met name vis die de EU binnenkomt in scheepscontainers blijkt een grote uitdaging te zijn voor handhavers. Het gevolg is, dat het transport van illegale visproducten zich verplaatst naar de zwakke schakels: de landen waar de controle minimaal is.

Witwassen

Naast de kwaliteit van de controles kent de verordening nog een grote zwakte. Dat is het ontbreken van een digitaal systeem om vangstcertificaten te kunnen vergelijken. Met de gedrukte vangstcertificaten, waarmee nu nog gewerkt wordt, kan gemakkelijk gefraudeerd worden. Het witwassen van vis gaat bijvoorbeeld zo: land X geeft een vangstcertificaat uit voor 200 ton tonijn, bestemd voor de EU. De partij wordt in drie delen gesplitst, voor drie verschillende Europese landen. 100 ton gaat naar Frankrijk, 50 ton gaat naar Italië en 50 ton naar Portugal. Bij alle drie partijen zit hetzelfde vangstcertificaat: het origineel en twee kopieën. Op alle drie de certificaten staat vermeld dat het een partij van 200 ton betreft. Dit betekent dat elke partij legaal gevangen tonijn tot 200 ton ‘aangevuld’ kan worden met illegaal gevangen tonijn. Een centraal systeem om vangstcertificaten te vergelijken is er nog niet. Zo wordt het illegale deel van de zending, 400 ton tonijn in dit voorbeeld, ongemerkt ingevoerd in de EU.

Oproep

De samenwerkende milieuorganisaties de Environmental Justice Foundation, Oceana, The Pew Charitable Trusts en WWF willen dat het misbruiken van het systeem stopt. Ze roepen daarom de Europese Commissie op om met spoed de Europese database van vangstcertificaten in te voeren, die eind 2016 al operationeel had moeten zijn. Controle van iedere zending is vanwege de hoeveelheid zendingen niet mogelijk. Om extra alert te kunnen zijn op zendingen met een hoog risico op illegale producten, bijvoorbeeld uit landen die een waarschuwing hebben gehad, moet de database bovendien een risico analyse tool bevatten. Zo kan gerichte controle plaatsvinden.

Nederlandse situatie

Good Fish Foundation werkt in Nederland aan de implementatie van de IUU-richtlijnen. Ons land heeft in 2014/15, de periode die in het rapport geanalyseerd is, 511 keer een verzoek ingediend bij niet –Europese landen om na te gaan of de herkomst van een zending legaal was. Samen met Spanje, Denemarken en Ierland was Nederland verantwoordelijk voor driekwart van alle verificatieverzoeken. Het is belangrijk dat er in Nederland voldoende geld wordt vrijgemaakt om de invoercontroles onder de IUU verordening te kunnen invoeren. Er moet in de eerste plaats voldoende personeel zijn om de vangstcertificaten met een hoog risico op te sporen en na te trekken.  Meer over illegale visserij lees je in ons blog `vijf dingen die je moet weten over illegale visserij´